Nieuwjaarsboodschap burgemeester Marjon de Hoon-Veelenturf

Geachte dames en heren, beste jongens en meisjes,

Allereerst wil ik u allen van harte welkom heten op deze nieuwjaarsreceptie. De bijeenkomst waar we traditiegetrouw terugblikken en vooruitkijken.

Waarbij het een open deur is als ik zeg dat het jaar 2024 wederom een jaar is geweest, wat niet als 13 in een dozijn in de geschiedenisboeken zal worden opgetekend. Het was een jaar wat bol stond van onzekerheden en een jaar waarin ‘verandering’, centraal stond. Niet alleen mondiaal, maar ook op Europees en nationaal niveau. De diverse onrusten en oorlogen, instabiliteit, en de al dan niet GEO-politieke verschuivingen zijn ons allen inmiddels meer dan bekend. Dagdagelijks trachten talloze experts dit, al buitelend over elkaar heen, nader te duiden. In de evenzo talloze praatprogramma’s of nieuwsartikels, al dan niet meer of minder genuanceerd. Dat maakt dat ik daar vanavond dan ook geen extra beschouwing aan toe zal trachten te voegen.

Wel wil ik met u inzoomen op onze eigen gemeenschap, op Baarle. Immers datgene wat zich Europees, landelijk of in het stedelijk gebied voltrekt heeft ook voor ONS consequenties. En ik zeg dat expliciet omdat ik toch helaas bemerk dat dat besef er soms nog niet overal afdoende is. Waarschijnlijk voortkomende uit de behoefte om liefst alles zoveel als mogelijk bij het oude te kunnen laten. En op zich is dat niet zo vreemd. Immers, ook al is er altijd wel iets te vinden van wat beter kan ook hier in Baarle, u hoeft maar naar de reacties op FB-berichten te kijken, toch gebied de eerlijkheid het te zeggen, dat het goed toeven is in Baarle. Met een enorm hoog voorzieningenniveau op alle fronten, relatief laag-gemiddelde lasten voor onze inwoners en een gemeenschap waar mensen nog naar elkaar omkijken. En stedelijke problematiek, zoals fors geweld of extreme polarisatie tussen bevolkingsgroepen, zijn voor ons toch nog gelukkig vaak ver van ons spreekwoordelijke bed.

Ik gebruik dan ook wel eens de metafoor van een Baarle waar we eigenlijk het liefst een slotgracht omheen zouden willen graven. Een slotgracht met een ophaalbrug dan wel te verstaan, die we alleen naar beneden laten als ons iets gebracht wordt wat welgevallig is. De werkelijkheid is echter vele malen weerbarstiger want de wereld is nog nooit zo snel veranderd als in de laatste paar jaar. En dat alles zal ook aan ons Baarle niet voorbij gaan.

En dat vraagt iets van ieder van ons. Dat vraagt om niet op de handen te blijven zitten, maar om proactief te handelen. Om te bezien welke veranderingen er op ons af komen en hoe we eventuele negatieve impact voor onze gemeenschap kunnen voorkomen.

Daarbij een grote uitdaging voor 2025. Dit nieuwe jaar wordt voor veel gemeenten, zeker ook voor Baarle-Nassau, het jaar van de politieke besluitvorming in het kader van de zogenaamde Ravijnjaren. De tering zal naar de nering gezet moeten worden vanwege de afnemende middelen die wij als gemeente vanuit het Rijk ontvangen. Om de gemeentelijk begroting m.i.v. volgende jaar sluitend te krijgen, is dan ook een heel fors bezuinigingspakket noodzakelijk. Onze bestaande voorzieningen zullen niet langer vanzelfsprekend kunnen zijn. Eventuele verworven rechten zullen daarbij ook geen hout snijden. En in onze samenwerkingsverbanden, zowel aan Nederlandse zijde, als ook hier in Baarle met onze zustergemeente Baarle-Hertog, zal de vraag “wat” kunnen we nog wel betalen en “wat” niet meer en ‘wie” betaald nu ‘welke” rekening steeds scherper centraal komen te staan. Dat is voor Baarle-Nassau een ongekende omslag en die vraagt om intensief overleg om de juiste keuzes te maken voor onze gemeente en gemeenschap. Waarbij deze keuzes vooral vragen om het “anders” te gaan doen. Eenvoudigweg omdat we ons niet langer de luxe kunnen veroorloven van het vasthouden aan het verleden.

En dat is geen leuke boodschap, maar het is wel het eerlijke verhaal. Een realiteit die ons alles bij elkaar onzeker en mogelijk ook wat pessimistisch stemt over de nabije toekomst. Dat komt ook uit onderzoek naar voren, waaruit blijkt dat onzekerheid ons doet terugtrekken in onze eigen kleine wereld.

Ongemerkt nemen we daardoor meer afstand van elkaar en polarisatie ligt meer dan ooit op de loer. Daar wil ik vanavond dan ook uw aandacht voor vragen. Ik roep u op elkaar te blijven opzoeken. Verscholen in onze eigen schulp of bubbel en volhardend in ons eigen gelijk gaan oplossingen immers niet geboren worden. Dat geldt voor onze gemeenschap maar zeker ook voor ons gemeentebestuur.

In dat verband ben ik dan ook zeker blij dat vorig jaar april CDA, Baarle en VPB, na een intensief traject, als nieuwe coalitie aan de lat zijn gaan staan voor de bestuurbaarheid van onze gemeente. Waarbij alle politieke partijen in onze gemeente zich zullen realiseren dat we de stevige uitdagingen waar we voor staan, alleen samen het hoofd kunnen bieden. Waarbij samen niet alleen geldt voor het leggen van verbinding tussen gemeente en gemeenschap, maar ook intern in het gemeentebestuur zelf tussen coalitie en oppositie. Samen met alle fracties vormen we immers het bestuur van onze gemeente Baarle-Nassau.

Bij dat alles bouwen we daarbij voort op zaken die we al eerder zijn gestart. En die inmiddels ook zeker hun vruchten afwerpen. Ik blik daar zo meteen graag even met u terug. Daarbij wil ik op voorhand onderstrepen dat de geboekte resultaten alleen maar mogelijk waren dankzij de inzet van velen! Dankzij onze bestuurlijke partners en onze medewerkers van de ambtelijke ABG-organisatie maar zeker ook dank zij onze maatschappelijke partners, onze verenigingen en organisaties en talloze vrijwilligers, inwoners en ondernemers. Diverse zijn hier vandaag ook vertegenwoordiging en ik wil u oprecht veel dank zeggen, voor alle inzet op welke wijze dan ook!

Samen hebben we o.a. de volgende zaken weten te realiseren in ‘24:

Zo werden de laatste woningen van Lanen van Baarle en de appartemeten van project Perron Neuf opgeleverd.

Ook in Ulicoten werd er stevig doorgebouwd in Maaijkant II

Woningcorporatie Leystromen startte met de bouw van 24 nieuwe sociale huurappartementen en met de realisatie van de Gasterij

En ook presenteerden we een nieuw woonprogramma met focus op woningen voor starters en levensloopbestendigheid. Via het plan Loveren 2 zullen maar liefst 107 duurzame woningen verrijzen

Daarnaast werd de concept-omgevingsvisie opgesteld

En was de reconstructie van de Kapelstraat een feit

Maar er gebeurde meer het afgelopen jaar:

Zeker te noemen, is de herdenking van 80 jaar Bevrijding van Baarle. 80 jaar leven in vrijheid, een heden ten dagen meer dan actueel thema

Als ook de verlenging van de opvang van vluchtelingen uit Oekraïne. In een constructieve samenwerking met recreatiepark De Paddock hebben we deze uitgebreid naar 80 plaatsen

Op het gebied van het zog. Sociale domein zijn we onze kwetsbare inwoners voorts zo goed als mogelijk blijven ondersteunen;

Door tal van laagdrempelige ontmoetingsaktiviteiten, zoals bijvoorbeeld het inmiddels welbekende Baols Bakske

Of Via de Stichting Leergeld, middels welke we kinderen uit gezinnen met geldzorgen dezelfde kansen bieden als leeftijdsgenoten,

Daarnaast zette onze jongerenaanjager zich in om nog beter beeld in verbinding te komen met onze jongeren

Ook kreeg de samenwerking tussen en met al onze Baarlese ondernemers een impuls, o.a. middels de oprichting van het ondernemersfonds Baarle-Nassau. Er ontstond nieuwe energie waarvan het gestarte Ondernemersontbijt als ook De vernieuwde Kermis op de Grens mooie voorbeelden zijn.

Samenwerken, al dan niet over landsgrenzen heen, stond bij dit alles ook in 2024 voor ons als kleinste gemeente van Brabant wederom broodnoodzakelijk centraal.

Aan Nederlandse zijde doen we dat intensief met de Alphen-Chaam en Gilze Rijen. En in regionaal verband met Hart van Brabant, Regio de Baronie en West-Brabant. Op diverse fronten is de samenwerking in beweging, wat ook weer alles te maken heeft met de uitdagingen waar we als gemeenten voor staan en de veranderende wereld om ons heen.

Handen ineen slaan is dan ook meer dan ooit noodzakelijk. Ook met hogere overheden zoals Provincie, het Rijk en Europa. En ik kan u zeggen dat ze zowel in Den Bosch, Den Haag als ook Brussel inmiddels heel goed weten waar Baarle-Nassau ligt en wat zo onze uitdagingen zijn. Uitdagingen die alles met onze bijzondere grensligging en enclavesituatie te maken hebben, wat bv mbt de recentelijk ingevoerde grenscontroles weer uitgebreid ter sprake is gekomen. Voor ons hier in Baarle is en blijft het ondenkbaar dat we grenzen toevoegen terwijl wij dagdagelijks trachten om grenzen te slechten in het belang van onze inwoners en ondernemers. We willen geen stap terug in tijd zetten, maar een stap voorwaarts maken!

Dat geldt ook voor de samenwerking met Baarle-Hertog. Ik kan niet anders dan zeggen blij te zijn met de insteek van onze Belgische zustergemeente in een van onze grootste hoofdpijndossiers, nl. om het vuurwerk nu eindelijk ook daadwerkelijk te willen gaan elimineren uit de bebouwde kom. En ook om hierin nu gezamenlijk op te gaan trekken richting de hogere overheden en Europa om tot een definitieve en totale oplossing te kunnen komen.

Maar ook om samen op een meer out-of-the-box wijze te kijken naar oplossingsrichtingen voor andere uitdagingen. Dat bracht zeker ook een uitzonderlijke kans bracht; het voorstel van Bruheze Beheer om een cruciale rol te pakken in de realisatie van een nieuw cultuurcentrum. Een dossier wat zeker na alle perikelen na de instorting van het plafond in het huidige CCB meer dan hoge prioriteit heeft. Het goede nieuws is dat naar verwachting de schop nu dan toch echt in de grond gaat in de tweede helft van dit jaar. Eind 2026 zullen de vele verenigingen vervolgens welkom zijn in het nieuwe CCB, waar “samen” eveneens centraal zal staan. In de breedste zin van het woord, o.a. in het gebruik van de beschikbare ruimten.

I.r.t. de samenwerking met onze zustergemeente wil ik tenslotte vandaag nog graag even stilstaan bij de wisseling van de zogenaamde wacht in Baarle-Hertog. Zoals u bekend is, trad een nieuw college aan en vanuit Nassau kijken wij met belangstelling en met vertrouwen uit naar een constructieve samenwerking met deze nieuwe ploeg.

Dat betekent tegelijkertijd ook dat er een einde is gekomen aan de zogenaamde vorige legislatuur met burgemeester Frans de Bont aan het roer. Wij danken het voorgaande college van Hertog voor hun inzet, waarbij het zeker op zijn plaats is om een paar woorden expliciet te wijden aan de voormalig burgemeester van Baarle-Hertog

Want sinds 1982 heeft Frans de Bont zich maar liefst in totaal 36 jaar politiek ingezet voor de ontwikkeling van Baarle, waarvan 12 jaar als schepen en 6 jaar als burgemeester. Voor zijn inspanningen en zijn betrokkenheid willen wij hem als gemeentebestuur van Baarle-Nassau dan ook graag een symbolisch blijk van waardering aanbieden.

Frans, ik nodig u graag uit om hier even naar voren te komen en dit prachtige grenspaaltje van Baarle in ontvangst te nemen voor al uw inzet voor onze gezamenlijke gemeenschap. Onze oprechte dank!

Dames en heren, na de uitreiking van dit ereteken, kom ik tot een afronding met de toost op het nieuwe jaar waar u inmiddels al zo’n klein kwartier op heeft moeten wachten.

Laten we in 2025, ondanks verschillen in politieke opvattingen ideeën en/of leefstijl, vooral koesteren wat ons verbindt. Want SAMEN is en blijft het sleutelwoord!!

Ik wens u en allen die u lief zijn, een in alle opzichten goed 2025! Santé!